ραδιοθεραπεία

Η χρησιμοποίηση της ακτινοβολίας των φυσικών και τεχνητών ραδιενεργών ουσιών για θεραπευτικούς σκοπούς. Αμέσως μετά την ανακάλυψη της ραδιενέργειας από τους Γάλλους φυσικούς Μπεκερέλ και Κιουρί, διαπιστώθηκε και η βιολογική ενέργεια της. Το 1901 η ραδιενέργεια χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στη Γαλλία για θεραπευτικούς σκοπούς. Οι έρευνες που έγιναν απέδειξαν ότι τα πιο ευαίσθητα στην ακτινοβολία του ραδίου είναι τα νεκρά κύτταρα, που αναπτύσσονται και πολλαπλασιάζονται γρήγορα. Αυτό οδήγησε στη σκέψη να χρησιμοποιηθούν οι ραδιενεργές ακτινοβολίες για την καταστροφή των κακοήθων όγκων, που αποτελούνται από τέτοια ακριβώς κύτταρα. Ανάλογα με το πού έχει εντοπιστεί η νοσηρή διεργασία, καθώς και ανάλογα με τον χαρακτήρα της χρησιμοποιούνται οι άλφα, βήτα, ή γάμμα ακτινοβολίες. Την πιο μεγάλη διεισδυτική ικανότητα, την έχει η ακτινοβολία γάμμα, που μπορεί να διαπεράσει το σώμα, και η οποία παράγεται όταν διασπώνται φυσικές ραδιενεργές ουσίες καθώς και όταν διασπώνται τεχνητά ραδιενεργά ισότοπα. Τις ραδιενεργές ουσίες τις διατηρούν μέσα σε μικρούς σωληνίσκους. Τους σωληνίσκους αυτούς τους τοποθετούν για ορισμένο χρονικό διάστημα ή στην επιφάνεια του σώματος, ή τους βάζουν σε κοιλότητα του σώματος και τους εισάγουν στο βάθος των ιστών. Στην τελευταία περίπτωση οι σωληνίσκοι έχουν σχήμα κοίλων βελονών από πλατίνα και αιχμηρά άκρα. Για να προστατέψουν τους ιστούς που βρίσκονται κοντά στο σημείο που ακτινοβολείται από επιβλαβή επίδραση μικρών ακτίνων ραδίου ή μεσοθορίου, χρησιμοποιούν φίλτρα. Τα φίλτρα αυτά απορροφούν τις ακτίνες άλφα, βήτα και τις γάμμα ασθενείς αφήνοντας να περάσει προς την παθολογική εστία μονάχα η γάμμα ακτινοβολία μέσης ενέργειας. Συνήθως σε φίλτρα χρησιμοποιούνται τα τοιχώματα σωληνίσκων που είναι κατασκευασμένα από πλατίνα χρυσό ή μόλυβδο. Το γεγονός ότι η διάδοση του ραδίου στη φύση είναι μικρή, το ότι στοιχίζουν πολύ ακριβά, καθώς και το ότι είναι απαραίτητα τα επίσης πολύ ακριβά φίλτρα, που παρ’ όλα αυτά δεν έχουν πλήρη απόδοση περιόρισε σημαντικά τη χρησιμοποίηση των φυσικών ραδιενεργών ουσιών για θεραπευτικούς σκοπούς. Έτσι, μόλις κατορθώθηκε η παραγωγή τεχνητών ραδιενεργών ισότοπων, για τη θεραπεία των καλοήθων και κακοήθων νεοπλασμάτων, άρχισαν να χρησιμοποιούν σχεδόν αποκλειστικά τα ραδιενεργά ισότοπα του κοβαλτίου. Αυτά τα ισότοπα παράγονται πολύ εύκολα και σε οποιεσδήποτε ποσότητες. Η ακτινοβολία τους συνίσταται σχεδόν αποκλειστικά από ακτίνες γάμμα και μόρια βήτα μικρής ενέργειας. Το ραδιενεργό κοβάλτιο εφαρμόζεται με συσκευές που τοποθετούνται στην επιφάνεια του σώματος, με βελόνες, καθώς επίσης και με τη μορφή της λεγόμενης τηλεραδιοθεραπείας. Η χρησιμοποίηση του ραδίου για θεραπευτικούς σκοπούς ονομάζεται και κιουροθεραπεία από το όνομα των Κιουρί που ανακάλυψαν το ράδιο και το φαινόμενο της ραδιενέργειας. Ιατρικό μηχάνημα για την καταπολέμηση του καρκίνου με ακτινοβολία (φωτ. ΑΠΕ).

* * *

η, Ν

ιατρ. η χρησιμοποίηση τής ακτινοβολίας που προέρχεται από το στοιχείο ράδιο και από τεχνητά ραδιενεργά ισότοπα στη θεραπευτική, αλλ. ακτινοθεραπεία και ακτινοθεραπευτική.

[ΕΤΥΜΟΛ. Νόθο αντιδάνειο συνθ., πρβλ. αγγλ. curiotherapy (< curie + θεραπεία)].